Прачытаўшы гэты верш, мы задумваемся аб жыцці, аб мінулым, сучасным і будучым...
Як толькі чалавек нараджаецца, яго тут жа агортваюць цеплынёй і пяшчотай рукі маці. Потым ён пазнае свет, дарагімі і блізкімі становяцца родныя мясціны: рэчка, дзе дзіцём ты так любіў купацца, лес, куцы ты хадзіў з сябрамі, вецер, які ноччу спяваў табе калыханку. I вось ты — дарослы, жыццё закідвала цябе ў розныя куткі нашай Зямлі, але болей нідзе ў свеце ты не чуў той калыханкі, пад якую цябе адразу пакідалі смутак і нуда, гора і адчай, бо тая калыханка была твая, і вецер спяваў яе для цябе.
Няхай пройдзе шмат часу, але мы ніколі не забудзем свой дом, дзе кожная сцежка, кожнае дрэўца, кожны каменьчык нагадвае пра самыя пічаслівыя дні. Калі ж пасля расстання вяртаемся на радзіму, то бачым змены. Змены, што прадыктавалі жыццё і час. Ад гэтага становіцца неяк сумна, бо нельга вярнуць дарагія сэрцу хвіліны, нельга спыніць час. Ужо не бачыш той сцежкі, дзе бегаў басанож — яна зарасла і знікла, не бачыш знаёмай крынічкі, дрэўца, якому было столькі ж год, колькі табе. Яшчэ цяжэй усведамляць, што час адбірае людзей: няма той бабулі, што бавіла цябе сваімі казкамі і частавала смачным пірагом, дзядулі, што для маленькага цябе выразаў з дрэва лук і стрэлы... На сэрцы адразу становіцца невыносна горка.
Але ў жыцці так заўсёды было і так будзе: паміраюць старыя — нараджаюцца маладыя, высыхае дрэва — тут жа з'яўляюцца маладыя парасткі, бо жыццё — вечнае. I няма такой сілы, каб яго спыніла.
«У родных мясцінах» — грамадзянскі верш з пейзажнымі замалёўкамі. У сваім творы Якуб Колас паказаў жыццё людзей пасля вайны. Шмат што змянілася ў краіне, у родных мясцінах, дзе жыў паэт, і у душы песняра. Многія дарагія сэрцу жыцці людзей адабрала вайна. Шмат чаго ён перадумаў за гэтыя гады.
Верш прасякнуты ўласнымі пачуццямі, болем, смуткам. Як бы мы ні імкнуліся забыць жахі вайны — гэта немагчыма.
У вершы выкарыстана шмат эпітэтаў («абраны мой куток», «гваздзічка белая», «яснюсенькая зорка»), параўнальных зваротаў («як дуб стары»).
Але паэт верыць, што раны загояцца, пачнецца новае жыццё. Адбудуецца краіна.
Шчасце і мір павінны радаваць зямлю!