9-04-2019, 23:24
Аналіз твораў пра мінулае
Цікавасць да даўніны мае духоўны характар,
яна караніцца ў сутнасці чалавека, жыццё
якога вельмі кароткае, але чый розум
жадае агарнуць неахопны час,
зазірае ў будучыню і пранікае ў мінулае.
К. Тарасаў
Сёння, як ніколі раней, узрасла цікавасць да гісторыі. Яе праблемы хвалююць не толькі спецыялістаў, але і шырокае кола грамадскасці. і на гэта ёсць прычыны. На крутых паваротах гісторыі людзі заўсёды звяртаюцца да дзён мінулых, каб больш дакладна і глыбока ўсвядоміць дзень сённяшні, каб зразумець свае вытокі, карані. Забыццё і пагарджанне ўрокамі гісторыі спараджае непрадказальныя і недаравальныя памылкі і расчараванні. Гісторыя ўмее жорстка помсціць, але ж і ўмеё вучыць тых, хто прагне гэтай навукі. "У падзеях мінулага, - сцвярджаў У. Караткевіч, - нашы карані. А дрэва без карэння не можа ні існаваць, ні тым больш прыносіць плады". Менавіта з імем У. Караткевіча звязана абуджэнне цікавасці да гісторыі нашай зямлі. Яркія, мужныя, самаахвярныя героі, якія жывуць і дзейнічаюць у яго творах, вучаць нас любові да Радзімы, да яе народа, мовы і культуры, сцвярджаюць, што мы не бязроднае племя на гэтай зямлі, што за нашымі плячыма - слаўныя прыклады духоўных і грамадзянскіх подзвігаў нашых продкаў. Каб пераканацца ў гэтым, дастаткова прайсціся сцежкамі персанажаў твораў "Сівая легенда", "Цыганскі кароль", "Хрыстос прызямліўся ў Гародні", "Нельга забыць", "Каласы пад сярпом тваім" і інш. Са старонак гэтых твораў паўстаюць змагары за народнае шчасце, прарокі, інтэлігенты, рыцары і прыгоннікі, кардыналы і чароўнай прыгажосці дзяўчаты. Яны ўмеюць па-свойму любіць, ненавідзець, пакутаваць, адстойваць свае погляды. іх лёсы неадрыўныя ад гістарычных падзей і абумоўленыя гэтымі падзеямі. і ў кожным творы - эпоха, складаны і часам трагічны лёс Беларусі, народ, які не скарыўся перад нястачамі і прыгнётам, прагне волі і лепшай долі. У. Караткевіч не толькі ўзнаўляе карціны жыцця Сярэднявечча і наступных эпох, але і асэнсоўвае гістарычны працэс, што дазваляе зразумець таямніцы чалавечага быцця, аснову ўзаемаадносін людзей і навакольнага свету. Аднак найбольш інтэнсіўны этап развіцця гістарычнага жанру ў беларускай літаратуры прыпадае на наш час. і звязаны ён з такімі імёнамі, як Л. Дайнека, А. Лойка, В. іпатава, К. Тарасаў, А. Петрашкевіч, і. Чыгрынаў, У. Арлоў, Г. Далідовіч, М. Клімковіч. Цікава ўваскрашае мінулае Беларусі Л. Дайнека ў раманах "Меч князя Вячкі", "След ваўкалака" і "Жалезныя жалуды". У цэнтры раманаў - вядомыя гістарычныя асобы, імёны якіх можна знайсці на пажаўцелых старонках "Хронікі Лівоніі", "Летапісца Вялікіх князёў літоўскіх". Менавіта на "Хроніку Лівоніі" абапіраўся Л. Дайнека пры напісанні сваіх твораў. У "Жалезных жалудах" адным з герояў з'яўляецца князь Міндоўг, пачынальнік Вялікага княства Літоўскага, першай сталіцай якога быў Навагрудак. Адным з персанажаў рамана "След ваўкалака" з'яўляецца праўнук Рагнеды, полацкі князь Усяслаў Чарадзей, у часы валадарання якога Полацкае княства дасягнула найвышэйшага росквіту і ўздыму. Лёсу славутай палачанкі, унучкі ўсяслава Чарадзея Ефрасінні Полацкай, прысвечаны раман Таісы Бондар "Спакуса". Ефрасіння ўсім сваім жыццём і падзвіжніцкай дзейнасцю заслужыла добрую памяць і ўшанаванне. Менавіта па яе заказе дойлід іван пабудаваў сусветна вядомую царкву Спаса ў Полацку, а залатар Лазар Богша зрабіў крыж - неацэнны помнік, шэдэўр старажытнабеларускага мастацтва. Ефрасіння Полацкая пашырала пісьмовае слова, уздымала свой голас супраць княжацкіх усобіц і братазабойчых войнаў. Яна стала адной з першых кананізаваных жанчын з усходнеславянскіх земляў, нябеснаю заступніцай Полацка і ўсёй беларускай зямлі. Грунвальдскай бітве 1410 г. прысвечаны твор К. Тарасава "Пагоня на Грунвальд". Між іншым, аб гэтым была і першая аповесць К. Тарасава "Дзень рассеяння". Празаічнаму зборніку ў. Арлова "Дзень, калі ўпала страла" і аповесці "Час чумы" ўласцівы тонкі псіхалагізм, праўдзівасць адлюстравання далёкіх падзей. Трылер М. Клімковіча "Каханка д'ябла, або Карона Вітаўта Вялікага" - спроба пэўнай белетрызацыі гістарычнай літаратуры. Гістарычны жанр у беларускай літаратуры перажывае час свайго сцвярджэння ў рэчышчы нацыянальнай і сусветнай культуры. і чым глыбей мы будзем асэнсоўваць сваё гістарычнае мінулае, карпатліва даследуючы яго невядомыя старонкі, тым глыбей будзем усведамляць сябе як самабытную нацыю, якая ведае, адкуль і куды яна ідзе па скрыжаваннях гісторыі і якое яе месца на гэтай зямлі. Таму літаратура пра мінулае нашай Бацькаўшчыны, спалучаная з добрым веданнем гісторыі свайго народа, адыгрывае ў гэтым працэсе самаўсведамлення вялікую ролю.
яна караніцца ў сутнасці чалавека, жыццё
якога вельмі кароткае, але чый розум
жадае агарнуць неахопны час,
зазірае ў будучыню і пранікае ў мінулае.
К. Тарасаў
Сёння, як ніколі раней, узрасла цікавасць да гісторыі. Яе праблемы хвалююць не толькі спецыялістаў, але і шырокае кола грамадскасці. і на гэта ёсць прычыны. На крутых паваротах гісторыі людзі заўсёды звяртаюцца да дзён мінулых, каб больш дакладна і глыбока ўсвядоміць дзень сённяшні, каб зразумець свае вытокі, карані. Забыццё і пагарджанне ўрокамі гісторыі спараджае непрадказальныя і недаравальныя памылкі і расчараванні. Гісторыя ўмее жорстка помсціць, але ж і ўмеё вучыць тых, хто прагне гэтай навукі. "У падзеях мінулага, - сцвярджаў У. Караткевіч, - нашы карані. А дрэва без карэння не можа ні існаваць, ні тым больш прыносіць плады". Менавіта з імем У. Караткевіча звязана абуджэнне цікавасці да гісторыі нашай зямлі. Яркія, мужныя, самаахвярныя героі, якія жывуць і дзейнічаюць у яго творах, вучаць нас любові да Радзімы, да яе народа, мовы і культуры, сцвярджаюць, што мы не бязроднае племя на гэтай зямлі, што за нашымі плячыма - слаўныя прыклады духоўных і грамадзянскіх подзвігаў нашых продкаў. Каб пераканацца ў гэтым, дастаткова прайсціся сцежкамі персанажаў твораў "Сівая легенда", "Цыганскі кароль", "Хрыстос прызямліўся ў Гародні", "Нельга забыць", "Каласы пад сярпом тваім" і інш. Са старонак гэтых твораў паўстаюць змагары за народнае шчасце, прарокі, інтэлігенты, рыцары і прыгоннікі, кардыналы і чароўнай прыгажосці дзяўчаты. Яны ўмеюць па-свойму любіць, ненавідзець, пакутаваць, адстойваць свае погляды. іх лёсы неадрыўныя ад гістарычных падзей і абумоўленыя гэтымі падзеямі. і ў кожным творы - эпоха, складаны і часам трагічны лёс Беларусі, народ, які не скарыўся перад нястачамі і прыгнётам, прагне волі і лепшай долі. У. Караткевіч не толькі ўзнаўляе карціны жыцця Сярэднявечча і наступных эпох, але і асэнсоўвае гістарычны працэс, што дазваляе зразумець таямніцы чалавечага быцця, аснову ўзаемаадносін людзей і навакольнага свету. Аднак найбольш інтэнсіўны этап развіцця гістарычнага жанру ў беларускай літаратуры прыпадае на наш час. і звязаны ён з такімі імёнамі, як Л. Дайнека, А. Лойка, В. іпатава, К. Тарасаў, А. Петрашкевіч, і. Чыгрынаў, У. Арлоў, Г. Далідовіч, М. Клімковіч. Цікава ўваскрашае мінулае Беларусі Л. Дайнека ў раманах "Меч князя Вячкі", "След ваўкалака" і "Жалезныя жалуды". У цэнтры раманаў - вядомыя гістарычныя асобы, імёны якіх можна знайсці на пажаўцелых старонках "Хронікі Лівоніі", "Летапісца Вялікіх князёў літоўскіх". Менавіта на "Хроніку Лівоніі" абапіраўся Л. Дайнека пры напісанні сваіх твораў. У "Жалезных жалудах" адным з герояў з'яўляецца князь Міндоўг, пачынальнік Вялікага княства Літоўскага, першай сталіцай якога быў Навагрудак. Адным з персанажаў рамана "След ваўкалака" з'яўляецца праўнук Рагнеды, полацкі князь Усяслаў Чарадзей, у часы валадарання якога Полацкае княства дасягнула найвышэйшага росквіту і ўздыму. Лёсу славутай палачанкі, унучкі ўсяслава Чарадзея Ефрасінні Полацкай, прысвечаны раман Таісы Бондар "Спакуса". Ефрасіння ўсім сваім жыццём і падзвіжніцкай дзейнасцю заслужыла добрую памяць і ўшанаванне. Менавіта па яе заказе дойлід іван пабудаваў сусветна вядомую царкву Спаса ў Полацку, а залатар Лазар Богша зрабіў крыж - неацэнны помнік, шэдэўр старажытнабеларускага мастацтва. Ефрасіння Полацкая пашырала пісьмовае слова, уздымала свой голас супраць княжацкіх усобіц і братазабойчых войнаў. Яна стала адной з першых кананізаваных жанчын з усходнеславянскіх земляў, нябеснаю заступніцай Полацка і ўсёй беларускай зямлі. Грунвальдскай бітве 1410 г. прысвечаны твор К. Тарасава "Пагоня на Грунвальд". Між іншым, аб гэтым была і першая аповесць К. Тарасава "Дзень рассеяння". Празаічнаму зборніку ў. Арлова "Дзень, калі ўпала страла" і аповесці "Час чумы" ўласцівы тонкі псіхалагізм, праўдзівасць адлюстравання далёкіх падзей. Трылер М. Клімковіча "Каханка д'ябла, або Карона Вітаўта Вялікага" - спроба пэўнай белетрызацыі гістарычнай літаратуры. Гістарычны жанр у беларускай літаратуры перажывае час свайго сцвярджэння ў рэчышчы нацыянальнай і сусветнай культуры. і чым глыбей мы будзем асэнсоўваць сваё гістарычнае мінулае, карпатліва даследуючы яго невядомыя старонкі, тым глыбей будзем усведамляць сябе як самабытную нацыю, якая ведае, адкуль і куды яна ідзе па скрыжаваннях гісторыі і якое яе месца на гэтай зямлі. Таму літаратура пра мінулае нашай Бацькаўшчыны, спалучаная з добрым веданнем гісторыі свайго народа, адыгрывае ў гэтым працэсе самаўсведамлення вялікую ролю.
Уважаемый посетитель, Вы зашли на сайт как незарегистрированный пользователь.
Мы рекомендуем Вам зарегистрироваться либо войти на сайт под своим именем.
Мы рекомендуем Вам зарегистрироваться либо войти на сайт под своим именем.