Зіма, 1929 год
– Айё, айё, а хатачка ж ты мая родная... З самаробнай драўлянай скрынкі, што стаяла на снезе, ён узяў у пальцы бліскучы, новенькі (нядаўна панакупляў у раёне) цвік – во яшчэ цвікі купляў: жыць тут збіраўся! – і міжволі адчуў, што ў яго дрыжаць рукі.
Прытрымліваючы локцем дошку, нагнуўся зноў, падняў з гурбы снегу тапор і, быццам праз які засціл, што раптам павіс перад вачыма, засланіўшы ўсё на свеце, пачаў, асабліва не разбіраючы, малаціць як папала абухам – абы толькі трапляць па плешцы цвіка.
З тапарышча абсыпаўся наліплы снег, дошка спружыніла, гула так, як звычайна гудзе труна, калі прыбіваюць века перад тым, як назаўсёды апусціць у магілу гэтую цесную і цёмную хату. У яго сціснулася сэрца – яму здалося, што і сам ён не забівае вокны, а напраўду закалочвае труну. У яго яшчэ болей пацямнела ўваччу, стала горка ў роце, пачало рэзаць у вачах – як усё роўна ў іх сыпануў хто жарствою.
Адразу ж, адно пачуўшы грукат, нібы яна толькі і чакала гэтых першых удараў тапара, загаласіла яшчэ гучней, заплакала, як па нябожчыку, жонка:
– Айё, айё, а хатачка ж ты наша родная! А навошта ж ты нас адпускаеш у такую далёкую дарожачку. А ўчапіся ж ты сваімі вугалочкамі, сваімі клямачкамі, сваімі сенейкамі, сваімі ганачкамі і ўтрымай нас ля сябе. А я ж ужо цябе болей ніколі-ніколі не пабачу, а ты ж ужо не абзавешся да мяне сваімі дзверцамі, не ўсміхнешся сваімі воканкамі. А мая ж ты хатачка... I маснічанкі твае не скрыпнуць больш пад маімі нагамі, і печачка ж твая не прывеціць мяне сваім полымкам. А мая ж ты матулечка... А я ж не пагрэюся ў табе ад марозу ўзімачку, а ты ж не схаваеш мяне ад спёкі лецечкам. Айё, айё...