Личный кабинет
17-10-2016, 14:50

"Прадмова да дудкі беларускай" Францішак Багушэвіч - Кароткі змест, галоўныя героі

Звяртаючыся да "братцаў мілых, дзяцей зямлі-маткі", аўтар тлумачыць, што "наша бацькава спрадвечная мова, каторую мы самі, ды і не адны мы, а ўсе людзі цёмныя "мужыцкай" завуць", завецца беларускай. Пераконвае, што наша мова "такая ж людская і панская, як і французская, альбо нямецкая, альбо і іншая якая", гаворыць аб яе старажытнасці.

Далей аўтар "Прадмовы" ставіць пытанне пра адносіны да мовы. Меншыя ў параўнанні з беларусамі народы "маюць па-свойму пісаныя і друкаваныя ксёнжкі і газэты". Аў нас напісаны на роднай мове ліст да бацькі ў вёску абсмяюць. Мацей Бурачок страсна даводзіць суайчыннікам, што "наша мова для нас святая, бо яна нам ад Бога даная, як і другім добрымлюдцам..." Папярэджвае: "Шмат было народаў такіх, што страцілі найперш мову сваю, так як той чалавек перад скананнем, катораму мову займе, а потым і зусім замёрлі. Не пакідайце ж мовы нашай беларускай, каб не ўмёрлі!"

Аўтар зазначае, што "добра нават трэба ведаць суседнія мовы, але найперш трэба знаць сваю". Таму ён "адважыўся напісаць... такія-сякія вершыкі", якія і выносіць на суд.

На прыканцы "Прадмовы" робіцца экскурс у гісторыю беларускай зямлі, калі яна добраахвотна з'ядналася з Літвой і Польшчай. Тлумачыцца яе назва: "Не вялікая, не малая, не чырвоная, не чорная яна была, а белая, чыстая: нікога не біла, не падбівала, толькі баранілася". Ва ўмовах, калі назва "Беларусь" была афіцыйна забаронена і пакаленні людзей нарадзіліся і жылі ў Паўночна-Заходнім краі, Мацей Бурачок палічыў неабходным пазначыць межы старажытнай дзяржавы, у якой, "яктое зярно ўгарэху, была наша зямліца", акрэсліць спрадвечную этнічную тэрыторыю нашай радзімы: "Можа, хто спытае: гдзе ж цяпер Беларусь? Там, братцы, яна, гдзе наша мова жывець: яна ад Вільна да Мазыра, ад Вітэбска за малым не да Чарнігава, гдзе Гродна, Міньск, Магілёў, Вільня і шмат мястэчак і вёсак..."
Подробнее Просмотров: 1562
 

Категория: Краткие содержания Автор: Reshebniki Комментариев: 0

17-10-2016, 14:50

"Пошукі будучыні" Кузьма Чорны - Кароткі змест, галоўныя героі

“Тыя гады прымусілі нас змалку дзён прывучвацца да плута і касы, да пілы і сякеры, да гэбля і долата, да молата і кавадла. Гэтае начынне і прыламзе, па якім яшчэ нядаўна хадзілі бацькавы рукі, было яшчэ і цяжкое і вялікае кожнаму з нас...” - зазначае на пачатку рамана аўтар.

Волечка Нявада вяртаецца з канём з поля. Ад бацькі з фронту ўжо больш за паўгода няма пісем. Дзяўчынка сама ўзарала поле. Каля вёскі яна сустрэла фурманку, на якой стаяла зачыненая труна, а побач сядзеў “увесь сціснуты, скамечаны палонны”. Гаспадар фурманкі хлопец-падлетак пахаваў на могілках свайго бацьку, які не вытрымаў дарог бежанства.

Хлопчык-падлетак, палонны немец і салдат-канваір спыніліся на ноч у хаце Волечкі. Да хворага немца прыводзяць фельчара, дзяўчынка поіць яго малаком. Фельчар раіць хлопцу заставацца ў Сумлічах: “Жыві ў гэтай хаце і памагай гэтай малой жыць на свеце. Вам жа цяпер абаім важна, каб абы дзень перабыць. У яе вернецца бацька, і жыццё пачнецца, а ты - скончыцца вайна, і вернешся на сваю Вілейшчыну”.

Пакідаючы хату Волечкі Нявады, палонны немец запісаў адрас вёскі і, узрушаны тым, што перамог хваробу, застаўся жыць, аддаў малой гаспадыні залатыя гадзіннік, пярсцёнкі, крыжык. Ён іх хацеў завезці сыну Густаву, каб той з арандатара стаў гаспадаром.

Волечка і Кастусь Лукашэвіч, як брат з сястрой, жывуць у адной хаце, вядуць гаспадарку, падзяліўшы па прыкладу дарослых паміж сабой абавязкі. Кастусь прадаў старога Волеччынага каня, пакінуўшы свайго.
Подробнее Просмотров: 23279
 

Категория: Краткие содержания Автор: Reshebniki Комментариев: 0

12-10-2016, 20:27

Солнечный удар. Краткое содержание

Познакомились они летом, на одном из волжских пароходов. Он — поручик, Она — прелестная маленькая, загорелая женщина (сказала, что едет из Анапы). «…Я совсем пьяна, — смеялась она. — Вообще я совсем с ума сошла. Три часа тому назад я даже не подозревала о вашем существовании». Поручик целовал её руку, а сердце его блаженно и страшно замирало…
Пароход подходил к пристани, поручик умоляюще пробормотал: «Сойдем…» И через минуту они сошли, на запыленной пролетке доехали до гостиницы, прошли в большой, но страшно душный номер. И как только лакей затворил за собой дверь, оба так исступленно задохнулись в поцелуе, что много лет вспоминали потом эту минуту: никогда ничего подобного не испытал за всю жизнь ни тот, ни другой.
А утром она уехала, она, маленькая безымянная женщина, шутя называвшая себя «прекрасной незнакомкой», «царевной Марьей Моревной». Утром, несмотря на почти бессонную ночь, она была свежа, как в семнадцать лет, немного смущена, по-прежнему проста, весела, и — уже рассудительна: «Вы должны остаться до следующего парохода, — сказала она. — Если поедем вместе, все будет испорчено. Даю вам честное слово, что я совсем не то, что вы могли обо мне подумать. Никогда ничего даже похожего на то, что случилось, со мной не было, да и не будет больше. На меня точно затмение нашло… Или, вернее, мы оба получили что-то вроде солнечного удара…» И поручик как-то легко согласился с нею, довез до пристани, посадил на пароход и при всех поцеловал на палубе. Так же легко и беззаботно возвратился он в гостиницу. Но уже что-то изменилось. Номер показался каким-то другим. Он был ещё полон ею — и пуст.
Подробнее Просмотров: 786
 

Категория: Краткие содержания Автор: Reshebniki Комментариев: 0

12-10-2016, 16:21

Віктар Карамазаў - Маладзічок дэмакратыі

Поўнач была па-зімоваму снежная, сіне-белая і па-вясноваму звонкая, са шкляным лядком пад нагамі. Лейцы календара толькі-толькі перахапіў сакавік, і ўжо іначай, як дагэтуль, па-маладому насцярожана шумеў бор. У зацішку хваёва-яддоўцавага падлеску, спіною прываліўшыся да тоўстага дрэва, стаяў Іван Данілавіч – высокі, круглатвары, з прыгожай, коратка пастрыжанай, абсыпанай срэбрам шасцідзесяцігадовага веку барадою і такімі самымі срабрыстымі вусамі. Трапяткая чуйнасць ночы адпавядала настрою душы, і ў гэтай прыемнай згодзе са светам ён трымаў над галавою, бялейшай за бараду і вусы, пыжыкавую шапку, не зводзячы вачэй з чорнай аўтамашыны пад урадавым нумарам, якая стаяла за першым ад дарогі шэрагам хвой і ў якую толькі што села яна. Яе ён ужо не бачыў, а шапку над галавою трымаў, каб бачыла яна, як ён з ёю развітваецца. Хацелася правесці слаўнага чалавечка да самай машыны, падкрэслена-ветліва, як умеў, пасадзіць, самому зачыніць дзверцы, сказаць «да сустрэчы». Але пэўныя абставіны зрабіць гэта не дазвалялі. Яна была ягонаю сакратаркаю, а ён быў народным дэпутатам парламента, і яе начны прыезд да яго павінен быў выглядаць вялікай службовай неабходнасцю, асабліва ў вачах шафёра ўрадавага гаража. Ён толькі падвёў яе да першых ад дарогі хвой і ў ахове ядлоўцу пад хвоямі яны развіталіся. I ўжо да машыны яна выбегла з-за дрэваў адна з чырвонай службовай папкаю ў руцэ. Машына адразу ўключыла агні, злосна грызянула шыпамі колаў лёд і панеслася ў невідаль ночы.
Подробнее Просмотров: 680
 

Категория: Краткие содержания Автор: Reshebniki Комментариев: 0

12-10-2016, 16:21

Сяргей Кавалёў - Хохлік

У п’есе «Хохлік» Сяргея Кавалёва галоўным героем з’яўляецца лесавічок Хохлік. Гэты гарэзлівы і часам небяспечны для людзей лясны дух, чый вобраз паэтызаваўся яшчэ Я. Купалам, у п’есе С. Кавалёва выконвае ролю станоўчага персанажа.
«Як распазнаць дабро?» – вось галоўнае пытанне, якое задае аўтар. Аўтар сцвярджае, што знешняя прыгажосць бывае падманліваю. Так, ліслівы, угодлівы Карузлік выклікае давер у наіўнай Дзяўчынкі, а несімпатычны на першы погляд Хохлік аказваецца клапатлівым, шчырым гномікам. П’еса мае выхаваўчае значэнне і тлумачыць сэнс прыказкі: «Не ўсё тое золата, што блішчыць». Хохлік велікадушна даруе неабачлівай Дзяўчынцы крадзеж чароўнай скрыпкі, і, як заўсёды ў казцы, дабро перамагае зло.
Гэтая п’еса-казка прызначана для дзяцей дашкольнага і малодшага школьнага ўзросту, аднак і падлеткі, і дарослыя могуць быць яе адрасатам. Варта адзначыць, што ў гэтай зімовай казцы выкарыстаны розныя элементы вядомых казачных сюжэтаў: Дзяўчынка ў халодную зімовую ноч заблукала ў лесе, злы гном-чараўнік падрабляе голас яе маці, у наяўнасці чароўная скрыпка, гукі якой могуць стварыць цуды, і чароўныя закляцці, што не дазваляюць уладарыць скрыпкай злым чараўнікам і служыць на карысць ім, і інш. Гэтая дынамічная, чуллівая п’еса мае на ўвазе суперажыванне гледача любога ўзросту.
Подробнее Просмотров: 1019
 

Категория: Краткие содержания Автор: Reshebniki Комментариев: 0

12-10-2016, 16:20

Кандрат Крапіва - Казёл

Не помню дзе,
Ў адной авечай чарадзе
Павадыром хадзіў казёл.
I нават мне пастух казаў,
Што быў той барадаты
Нішто сабе адміністратар.
Ды ў тым загана ўся казлова,
Што па-авечы ён – ні слова;
Ці не хацеў, ці мо не ўмеў,
Ці мо што іншае наўме
Трымаў стары,
А толькі факт – не гаварыў.
Дык гэта яшчэ мала,
Дый невялікая бяда –
Ён, кажуць, захацеў, брыда,
Каб з ім бляяла
Цалютка тая чарада
Няйначай Як па-казлячы.
Калі хто – бе, ён кажа – «Не!
Ляпей вучыся ад мяне,
I будзеш ты тагды бляяць На яць».
А хто не ўмеў бляяць так чыста,
Таго ён лаяў шавіністам.

Ці жыў казёл, ці мо ўжо здох,
Аб тым дазнацца я не мог.
А толькі вось чаго мне злосць:
Яшчэ казлы такія ёсць.


1925
Подробнее Просмотров: 768
 

Категория: Краткие содержания Автор: Reshebniki Комментариев: 0

12-10-2016, 16:20

Рыгор Барадулін - Мех шэрых, мех белых

Кабылка –
Пстрычкаю заб'еш.
Палоска –
Барана ледзь-ледзь памесціцца.
Зямля ўтравела –
Не бярэ лямеш,
Па ёй вясну і восень
Ліўні месяцца.
Сваю палоску вузкую
Подробнее Просмотров: 1016
 

Категория: Краткие содержания Автор: Reshebniki Комментариев: 0

12-10-2016, 16:20

Змітрок Бядуля - Язэп Крушынскі

Задума рамана «Язэп Крушынскі» выспявала паступова, абрастаючы новымі жыццёвымі ўражаннямі, фактамі, падрабязнасцямі. Зыходзячы з асноўных накірункаў творчасці Змітрака Бядулі, немагчыма вытлумачыць нараджэнне рамана «Язэп Крушынскі». Тут няма тэмы «зачарованых гоняў», «зачараванага краю», мастацкай апоры на казку, міф, – да паяўлення рамана «Язэп Крушьшскі» менавіта гэта характарызавала воблік пісьменніка.
У дарэвалюцыйныя часы побач з абразкамі, вершамі аб харастве, прыгажосці свету Змітрок Бядуля піша «пакутлівыя» апавяданні аб вясковым жыцці. Пасля, увасобіўшы ў вобразы тэму «Салаўя», паднявольнага мастацтва, ён звяртаецца да жыцця практычнага, будзённага з ягонымі вострымі надзённымі сацыяльнымі і грамадскімі пытаннямі.
Можна даволі дакладна вызначыць жыццёвыя вытокі рамана «Язэп Крушынскі». Прататып галоўнага героя рамана пісьменнік бачыў, вывучыў яшчэ ў часы юнацтва, калі ва ўласнага бацькі працаваў канторшчыкам на сплаве лесу. Бацька пісьменніка прыкметным прадпрымальнікам не стаў, але былі, відаць, побач іншыя, якім пашанцавала значна больш.
Змітрок Бядуля, душэўна захапляючыся міфам, казкай, легендай, дасканала ведаў (хоць не хіліўся да яго) свет жулікаў, махінатараў, гандляроў і прайдзісветаў.
Подробнее Просмотров: 933
 

Категория: Краткие содержания Автор: Reshebniki Комментариев: 0

12-10-2016, 16:19

Цішка Гартны - Дойдзем, сынок

Паабапал гасцінца, вузкага, заросшага зялёнай мяккаю мураўкай, ляжала неагляднае поле залацістага жыта. Высокія тоўстыя дубцы яго згіналіся да нізу пад цяжарам ядраных важкіх каласоў.
Вузкія высокія межы, густа адзетыя застарэлым дзяцельнікам, засохшым рамонкам і павяўшым цюльпанам ды падушачкамі, разрэзвалі на доўгія стужкі, здавалася збоку, суцэльную непадзельную роўнядзь.
Далёка ад гасцінцу, на цэлыя вёрсты вакол, прабягаў узрок людскі, губляючы зялёныя ніткі межаў у гушчы нахіленых каласоў жыта.
У сінім, празрыстым, як шкло, паветры, у нерухомай і спакойнай цішы паўднёвай пары насіліся над палатном ніў, неўгамонна пяючы, рэзвыя жаўранкі. З гушчару жыта ім адклікаліся крыклівыя перапёлкі ды рэдкія палахлівыя драчы.
Подробнее Просмотров: 728
 

Категория: Краткие содержания Автор: Reshebniki Комментариев: 0

12-10-2016, 16:19

Іван Мележ - Чулае сэрца

У тую восень у дачным пасёлку пад Масквой, на Сходні, упершыню за вайну сабралася прыкладна паўтары сотні дзяўчат і хлопцаў з заняволенай Беларусі. Гэта былі студэнты, – на Сходні пачынаў сваю працу наш універсітэт.
Мужчын было мала, – толькі некалькі зволеных з арміі пасля шпіталяў хлопцаў у армейскіх шынялях ды паранены хлапчук-партызан.
Хлапчук, з адным пустым рукавом, чарнавокі, сталы не па сваіх шаснаццаці гадах, вечарам расказваў нам пра тое, што перажыў нядаўна на сваёй роднай Бабруйшчыне. Гэта былі расказы пра блізкіх, дарагіх людзей, – ён з затоеным болем гаварыў, як спалілі гітлераўцы жывымі яго маці і бацьку, як ён выратаваўся, уцёк у партызаны, як ваяваў у партызанскай разведцы.
За верандай падмаскоўнай дачы, над якой гусцеў змрок, мірна шумелі бярозы, а мы былі думкамі па другі бок фронту, на той зямлі, дзе стаялі іншыя вечары і ночы, дзе людзі выходзілі на справы са зброяй, дзе палалі вёскі і гінулі бацькі, дзе была няволя.
Гэты чарнавокі хлопец і сказаў:
– Днямі гаварыў са мной Кузьма Чорны, пісьменнік. У партызанскім штабе спаткаліся...
Подробнее Просмотров: 741
 

Категория: Краткие содержания Автор: Reshebniki Комментариев: 0


1 ... 33 34 35 36 37 38 39 40 41 ... 47
Назад
только у нас фильмы бесплатно, а так же и шаблоны dle
Вперед
Наверх

Решебник

Решебник