9-10-2016, 14:41
"Камедыя" Каятан Марашэўскі - Кароткі змест, галоўныя героі
Сцэна 1
Селянін жаліцца на сваё нешчаслівае жыццё: "Хаджу я хаджу цераз цалюхенькі дзень, аж ногі анямелі, рук не чуваць ад працы і тапара... Сына пералом удавіў (стаў гарбатым, фізічна немоглым), не расцець, а парабка не за што наняць". Лічыць, што калі б Адам не саграшыў у свой час, то і сучасныя людзі так не працавалі б.
Сцэна 2
З'яўляецца Яўрэй-Карчмар і патрабуе вярнуць доўг за гарэлку. Селянін просіць пачакаць, Карчмар не згодны. Здзірае з Дзёмкі шапку. Той адбірае шапку, а разам з ёй і плашч Карчмара. Выпрошваючы сваё адзенне назад, Карчмар за гэта абяцае не жаліцца пану, а ісці ў Дзёмкаву хату і чакаць, пакуль той вернецца з працы.
Сцэна 3
Селянін зноў наракае на Адама.
Сцэна 4
З'яўляецца Чорт пад выглядам пана і пытаецца, чым вінаваты першы чалавек. Селянін тлумачыць. Чорт раіць не быць Дзёмку такім строгім да Адама, бо сам ён часта горшым бывае. Дзёмка вінаваціць і Чорта, думаючы, што перад ім пан. Карчмар зноў хоча нагадаць Селяніну пра яго доўг, але пабачыўшы "пана", просіць прабачэння. Чорт прапануе Селяніну заклад - калі той не загаворыць на працягу пэўнага часу, то атрымае шмат грошай, а не вытрымае - стане яго падданым. Дзёмка пагаджаецца. Чорт пытаецца, ці ведае Селянін, з кім ён мае справу. Скідае апратку. Карчмар, пазнаўшы Чорта, з лямантам уцякае. Дзёмка таксама хоча ўцячы, аднак Чорт яго трымае за руку. Палохае, што калі ён не вытрымае, то забярэ душу ў пекла. Карчмар, вярнуўшыся, працягвае Дзёмку іголку, каб той зашыў сабе губу.
Сцэна 5
Дзёмка разважае, у якую сітуацыю трапіў. Пераконвае сябе, што павінен выйграць заклад, бо з Чортам дрэнныя жарты, што заклад не надта і цяжкі. Марыць, як выйграе і атрымае грошы: "Статку накупляю, пану, што вінен, аддам і ешчо на гарэлку, з маладзьбы ідзя напітца, застанецца... I суседзі тагды будуць кланетца...".
Сцэна 6
Чорт паведамляе, што ўжо набліжаецца час, калі Селянін павінен маўчаць. Абяцае даць Дзёмку сто рублёў і болей адразу і кожны год прыносіць па столькі ж, калі Дзёмка вытрымае слова. Селянін адсылае Чорта прэч і збіраецца маў-чаць.
Сцэна 7
Дзёмка сам сабе гаворыць, што вытрымае. I губу зашываць не трэба. Калі яму надта захочацца гаварыць, то ён зацісне рот рукой.
Сцэна 8
Непадалёк аб Селяніна трое дзяцей. Яны хочуць падняцца на неба па спушчанай ім лесвіцы, аднак не ўмеюць гэта зрабіць. Дзёмка спачатку жэстамі паказваў ім, як трэба лезці. Урэшце не вытрымаў і загаварыў. Узлез на драбіну, тая паднялася. Дзёмка ўпаў, а дзеці з крыкам разбегліся.
Сцэна 9
Выскаквае Чорт і хапае Селяніна, хочучы яго зацягнуць у пекла. Селянін просіць прабачэння за сваю нявытрыманасць, тлумачыць, што "гэтыя блазны да астатняе злосці... давялі". Чорт адказвае, што яго гэта ніяк не тычылася. Дзёмка просіць дазволіць паспрабаваць яшчэ раз. Чорт пагаджаецца, папярэджваючы, што ў другі раз ужо недаруе.
Сцэна 10
Селянін сам сабе абяцае, што будзе на гэты раз больш асцярожным і Чорт яго не ашукае. Будзе маўчаць, нават калі той напусціць на яго мядзведзяў. Пакуль жа трэба схадзіць дадому, пабачыць, што там дзеецца, а потым сюды прыйсці.